Dziecko wysoko wrażliwe
Dzieci wysoko wrażliwe przetwarzają informacje i bodźce, płynące z otoczenia silniej (intensywniej) i głębiej niż inni. Są więc bardziej wrażliwe zarówno na pozytywne, jak i negatywne doświadczenia. Badacze zastosowali porównanie dziecka o wysokiej wrażliwości do orchidei, dziecka o średniej wrażliwości do tulipana i dziecka o niskiej wrażliwości do kwiatu mlecza. Dziecko-orchidea wyjątkowo dobrze radzi sobie w sprzyjających warunkach i wyjątkowo źle w niesprzyjających; dziecko-tulipan wykazuje średnią wrażliwość na niesprzyjające bodźce, natomiast dziecko-mlecz jest odporne na niesprzyjające warunki rozwoju.
Wrażliwość przetwarzania sensorycznego nie jest zaburzeniem integracji sensorycznej. Zdaniem E. Aron, aby mówić, że dziecko jest wysoko wrażliwe należy stwierdzić, iż charakteryzuje się ono każdym z 4 aspektów wysokiej wrażliwości:
1. Głębokość przetwarzania
2. Uleganie przeciążeniu
3. Reaktywność emocjonalna połączona z empatią
4. Uważność na niuanse/subtelności
W przypadku dzieci silne odczuwanie emocji i współodczuwanie emocji doświadczanych przez innych, przejawiać się może jako:
– wybuchy płaczu
– szybkie wzbudzanie i intensywne przeżywanie zarówno trudnych jak i przyjemnych emocji
– reagowanie na nastrój/zmianę nastroju osoby dorosłej
– wzmożona czujność na emocje innych (dzieci -„radary”)
– napięcie podczas wykonywania zadań, które mają być oceniane
– perfekcjonizm i silne reagowanie nawet na najmniejszy błąd
Dzieciom wysoko wrażliwym przeszkadza to, co umyka uwadze innych osób. Zmęczenie dziecka może manifestować się zarówno pobudzeniem, jak i wycofaniem, co może być mylnie interpretowane jako deficyty uwagi.
W jaki sposób można pomóc dziecku z wysoką wrażliwością?
– okazywać zrozumienie i wsparcie
– być uważnym na wszelkie przejawy zmian w zachowaniu
– nagradzać za podejmowany przez dziecko wysiłek
– uczyć określania własnych emocji i sposobów radzenia sobie z nimi
– unikać presji i rywalizacji w życiu rodzinnym
– dawać czas na podjęcie kolejnych kroków, pozwolić na opanowanie danej umiejętności we własnym tempie
– zadbać o chwile spokoju i wyciszenia np. odosobnione miejsce na zabawę, naukę, relaks.
Bibliografia
E. Aron, Wysoko wrażliwe dziecko, Sopot 2017.
T. Boyce, Dziecko orchidea czy mlecz, Warszawa 2019.