
Wpływ nowoczesnych technologii na mowę dzieci
W dzisiejszych czasach zauważyć można, że telewizja i rozwój technologii cyfrowych ma wpływ na młode pokolenie, które coraz więcej czasu poświęca urządzeniom mobilnym. Zbyt częste korzystanie z mediów, sprawia, że dzieci w wieku przedszkolnym mniej czasu spędzają na czytaniu czy słuchaniu czytającego im rodzica, a czas spędzony na oglądaniu bajek jest dla dzieci łatwiejszy i przyjemniejszy. W przypadku małych dzieci oglądanie telewizji powinno się ograniczyć do minimum, a do 2 roku życia unikać, ponieważ w tym czasie mózg dziecka rozwija się bardzo szybko, a małe dzieci najlepiej uczą się poprzez interakcje z drugim człowiekiem, a nie poprzez kontakt z odbiornikami medialnymi. Dzieci uczą się także przez zmysły, więc aby się czegoś nauczyć muszą tego doświadczyć, poczuć, polizać, dotknąć, powąchać. Dziecko poznaje świat wielozmysłowo i w ramach interakcji z innymi osobami czy rzeczami, dlatego mimika twarzy, ton głosu, patrzenie w oczy, naśladowanie, to jest to czego dzieci potrzebują alby prawidłowo się rozwijać. Słowna interakcja z drugim człowiekiem aktywizuje mózg dziecka, natomiast nadmiar obrazu czyni dziecko biernym i uczy selektywności odbioru słuchowego.
Dziecko, które spędza czas przed ekranem ma ubogie słownictwo, a mowa nie ma okazji do rozwijania się w naturalnych sytuacjach komunikacyjnych.
Na rozwój dziecka ma wpływ nie tylko czynny, ale także bierny odbiór (telewizor w tle) przekazu medialnego. Zbyt wczesne i intensywne korzystanie z urządzeń mobilnych może powodować problemy z koncentracją i z nawiązywaniem relacji społecznych, nadmierne komunikowanie się krzykiem lub płaczem, a także nadpobudliwość i brak rozumienia emocji.
Dziecko oglądając TV, ogląda spłaszczony obraz, patrzy w jednym kierunku, co ogranicza ruch gałek ocznych, a to z kolei może mieć wpływ na późniejszą naukę czytania. Oglądając bajki w telewizji maluchy otrzymują bardzo dużo bodźców w krótkim czasie, co niekorzystnie wpływa m.in. na pracę mózgu dziecka, jego emocje i wzrok.
Telewizja i nowoczesne technologie stymulują prawą półkulę mózgową, czyli półkulę odpowiedzialną za odbiór i przetwarzanie bodźców dźwiękowych oraz obrazowych, a za rozwój mowy odpowiada lewa półkula. Dzieci, które narażone są przez długie godziny na dźwięki i obrazy z TV, a także radia czy grających zabawek mogą być przestymulowane bodźcami prawopółkulowymi, mając niewystarczająco dużo bodźców językowych czyli lewopółkulowych. Można zatem stwierdzić, że dzieci korzystające z nowoczesnych technologii mogą później zacząć mówić, mieć mniejszy zasób słów, a także słabszą wyobraźnię.
Co możemy zrobić, żeby ograniczyć kontakt dziecka z telewizją, komputerem, tabletem czy smartfonem?
- Ograniczać lub wyłączyć tv i telewizję „w tle”.
- Kontrolować treści – dostosować bajkę do wieku.
- Oglądać wspólnie i wyjaśniać, co się dzieje na ekranie.
- Ograniczać używanie telefonów w obecności dzieci – dzieci nas obserwują i uczą się poprzez przykład, to my jesteśmy dla nich wzorem.
- Słuchać swojego dziecka i nie przerywać, kiedy chce nam coś opowiedzieć. Możliwość wypowiedzenia się jest dla niego bardzo ważna.
- Czytać dużo książek z dzieckiem. Opowiadać, co znajduje się na ilustracjach, wymyślać nowe zakończenia.
- Śpiewać, uczyć się wierszyków.
- Bawiąc się z dzieckiem naśladować różne odgłosy – zwierząt, pojazdów, zjawisk atmosferycznych.